هشت سال دفاع مقدس دوره یافتن تجربه های موفق و ناب - اقتصاد مقاومتی

به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس، فتح الله نادعلی معاون مدیرکل امور ایثارگران وزارت جهاد کشاورزی در یادداشتی به بررسی اقتصاد مقاومتی به عنوان یکی از تجربههای موفق و ناب دوران هشت سال دفاع مقدس پرداخته و مینویسد: همگان معتقدند که دوران حماسه هشت ساله نقطه عطف تاریخ انقلاب اسلامی و منشاء تحولات بزرگ و جهشهای علمی جمهوری اسلامی است. خوشبختانه در ارتباط با تبیین دستاوردهای عظیم دفاع مقدس در حوزههای مختلف و انتقال آن به مخاطبین آن سالهای نورانی، اقدامات تحقیقی و ترویجی مناسبی صورت گرفته است؛ اما باید پذیرفت که این اقدامات در شأن آن سالهای افسانهوش و هم سنگ عظمت آن دوران نیست.

 به بیان دیگر نسل جوان ما کمتر با دستاوردهای جنگ هشتساله و میزان تأثیرگذاری آن در پیشرفتهای خیرهکننده جمهوری اسلامی آشنا هستند. آیا جامعه ما به صورت مستدل میداند که اگر حماسه هشت ساله نبود؛ ما بخش عظیمی از داشتههای کنونی را نداشتیم؟ آیا میداند؛ که جنگ با داشتن ظاهری خشن، برای ملت ایران یک نعمت بزرگ خدادادی بود؟ آیا با زبان آمار، تفسیر و تبیین لازم، ابعاد این نعمت الهی برای جامعه ما روشنگری شده است؟

 در دوران دفاع مقدس، شاهد اتفاق عظیمی بودیم که هم دنیا را به حیرت واداشت و هم در درون باعث تحولات و خیرات شد و آن اتفاق عظیم فوران ظرفیت ناشناخته ملت ایران بود. جامعه ایرانی در دوران دفاع مقدس و در اوج فشارهای همهجانبه دشمن و مسدود شدن تمام راهها، با دو ویژگی ارزشمند به ایستادگی پیروزیآفرین ادامه داد.

آموختن چگونگی کنار آمدن با کمبودها و تلاش همهجانبه و فراگیر برای تأمین نیازهای اساسی یکی دیگر از درسهای ماندگار و همیشه کارآمد دوران جنگ، منفعل نشدن در برابر اقدامات دشمن به ویژه در حوزه تحریمها بود. مردم و تمام بخشهای کشور، هنگام مواجهه با تحریمهای شدید دشمن؛ با تفکیک نیازهای ضروری و غیرضروری و حذف نیازهای غیرضروری، نیازهای ضروری را نیز به حداقل کاهش دادند.

دوران دفاع مقدس، کلاس کاربردی کردن بسیاری از واژهها، از جمله اقتصاد مقاومتی بود که پس از جنگ برای اولینبار از سوی مقام معظمرهبری (مدظلهالعالی) وارد ادبیات اقتصادی کشور شد. ایشان با ابلاغ سیاستهای کلی «اقتصاد مقاومتی» تأکید کردند: «پیروی از الگوی علمی و بومی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی، عامل شکست و عقب نشینی دشمن در جنگ تحمیلی اقتصادی علیه ملت ایران خواهد شد، همچنین اقتصاد مقاومتی خواهد توانست در بحرانهای رو به افزایش جهانی، الگویی الهامبخش از نظام اقتصادی اسلام را عینیت بخشد و زمینه و فرصت مناسب را برای نقش آفرینی مردم و فعالان اقتصادی در تحقق حماسه اقتصادی فراهم کند.»

در تقابل با جنگ تمام عیار هشت ساله دشمن و پدافند هوشمندانه و زیرکانه در مقابل تحریمهای استکبار جهانی، این نوع مقاومت کارساز بودن خود را نشان داد. آیا در شرایط کنونی کشور، برای اطمینانخاطر از تأثیرگذاری این حرکت اقتصادی در برابر تحریمهای روزافزون، دوران هشت ساله تجربه کارآمد و اطمینانبخشی نیست؟ آیا این تجربه گرانبها را نمیتوان یکی از دستاوردهای راهبردی و استراتژیک حماسه هشت ساله دانست؟
مسلما ایستادگی و مقاومت مهمترین راهبرد دفاع از سنگر نظام جمهوری اسلامی است و مهمترین آوردگاه عملی محقق شدن این راهبرد؛ دوران هشت ساله دفاع مقدس بود.

ما در جنگ به وضوح یافتیم که پیروزی از آن ملتی است که مقاومت بیشتری در برابر فشارهای درونی و بیرونی بنماید.

ایران اسلامی در هشت سال حماسه و ایثار، تمرین واقعی دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی را انجام داد و به رهایی از اقتصاد تک محصولی، تقویت و مصرف تولید داخلی، افزایش کیفیت تولیدات داخلی، دانش بنیان کردن تولید، اصلاح الگوی مصرف، غلبه بر مصرفگرایی، تورم، بیکاری، خنثیسازی تحریمها و خودکفایی در تولیدات محصولات استراتژیک دست یافت و این یافتهها بخشی از دستاوردهای اقتصاد مقاومتی است.

ما در هشت سال دفاع مقدس، جنگ را با پشتیبانیِ اقتصادی به پیش بردیم که در مقابلِ کارشکنیها و شیطنتهای دشمنان به خوبی مقاومت کرد. اقتصاد مقاومتیِ هشت ساله باعث مقاومت نظامی شد که این مقاومت هدیهای بزرگ را از خداوند بزرگ دریافت کرد و آن پیروزی شیرین در آن نبرد نابرابر بود که «اِنّ مَعَ العُسْرِ یسْراً» و «إِنَّ اللّه مَعَ الصَّابِرِینَ.

آنچه باید بدان اشاره داشت این است که اقتصاد مقاومتی یک اقتصاد دفاعی نیست که مردم و نظام را در لاک دفاع تحلیل برنده وارد کند و هر روز به روزهای سختتر نزدیک شوند؛ بلکه دقیقا یک استراتژی اقتصادی تهاجمی است که با قرارگرفتن در سنگر آن، هر روز یک گام مؤثر به افق روشن اقتصادی نزدیکتر میشویم.

از اولین روزهای دفاع مقدس تا آخرین لحظههای آن، شاهد یک حرکت جهنده و رو به جلو بودیم و این نوع حرکت باعث شد تا دنیا در دیدگاه تخاصمی خود نسبت به ایران و نابودی نظام اسلامی تجدیدنظر کرده و با پذیرش قدرت مردم فهیم ایران و نظام مقدس جمهوری اسلامی، با تمام قوا به فکر مهار آن برآید؛ تا لااقل بتواند از رسوخ تفکر انقلاب اسلامی در منطقه و جهان جلو گیری کند. از آن پس استراتژی بازدارنده و مهارکننده ایران اسلامی بیش از پیش مورد توجه استکبار قرار گرفت و مهمترین برگ برنده جهان استکبار و امپریالیسم خبری در رسیدن به این هدف این بود که به دنیا ثابت کنند نظام مردمسالار دینی جمهوری اسلامی نمیتواند بدون وابستگی به آنها به اهداف خویش برسد.!

مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در چند سال قبل اعلام فرمودند: «ما باید یک اقتصاد مقاومتی واقعی در کشور به وجود بیاوریم.»

ایشان در دیدار با جمعی دیگر از محققان و پژوهشگران فرمودند: «اقتصاد مقاومتی یک شعار نیست، این یک واقعیت است».

استکبار جهانی با طراحی استراتژی فشار اقتصادی میخواهد به اهدافی دست یابد که تاکنون در جهت دستیابی به آن موفق نبوده است. متمرکز شدن تمام قوای دشمن بر روی اقتصاد، در راستای لطمهزدن به رشد و رفاه ملی است. آنها این تفکر را از ابتدای شکلگیری انقلاب اسلامی و در دوران دفاع مقدس در کنار سایر حربه عملی میساختند؛ اما پس ازجنگ با درک واقعیات و مشاهده پیشرفتهای علمی خیرهکننده ایران از یک سو و حمایتهای بیدریغ مردم درآورد گاههای مختلف سیاسی و اجتماعی، تمام قوای خویش را در راستای ایجاد مشکلات رفاهی و معیشتی متمرکز کردند؛ تا بتوانند از این طریق مردم را نسبت به نظامشان دلسرد کنند.

نسخه وحدت و اعتماد متقابل مردم و مسئولان در دفاع مقدس توانست بر همه قدرتهای جهان فائق آید و اکنون ما میتوانیم با بازشناسی آن دوران و دریافت آموزههای آن، ضمن طراحی درست یک استراتژی اقتصادی صحیح و کارآمد و تبیین شرح وظایف همة بخشهای مدیریتی، اقتصادی، قانونگذاری، نظارتی و… و اعتماد بیش از پیش به مردم، در این نبرد سخت و نفسگیر نیز، همچون حماسه هشتساله، پیروز و سربلندباشیم.

در این راستا، جدی گرفتن دشمن، یقین داشتن به ظرفیت و تواناییهای بومی، تقویت مدیریت کارشناسی شده در تمام بخشها، استفاده حداکثری از زمان، حرکت بر اساس برنامه، همجهت شدن مسئولان نظام در راستای یک مقاومت هوشمند و هدفدار، صداقت در بیان نقاط قوت و ضعف، تحلیل مناسب از حربههای دشمنان و… میتواند دستیابی به این پیروزی را کمهزینهتر کند.

گرچه مقاومت در مقابل تهاجم استکبار سی و پنجمین سال خود را سپری میکند و ما در این مدت در محاصره اقتصادی، تحریمهای همه جانبه و جنگ اقتصادی نیز بودهایم؛ اما این بار دشمن با تجربه شکستهای قبلی خویش، به شکلی فراگیرتر و اثرگذارتر وارد شده است.

درک صحیح از نوع تهاجم دشمن و دفاع متناسب با آن، از جمله درسهای آموزنده و ماندگار دوران دفاع مقدس است. ما در آن سالها یافتیم که چگونه در مقابل تهاجم نظامی دشمن به بهترین شکل ایستادگی کنیم؛ یافتیم که در برابر شبیخون فرهنگی دشمن، جنگ رسانهای، حملات سایبری و… چگونه مقاومت کنیم و اکنون آموزهٔ زیبا و واقعی دفاع مقدس در عرصه اقتصاد را باید به کار بگیریم؛ «اقتصاد مقاومتی در برابر جنگ تحمیلی اقتصادی استکبار جهانی».

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در شش دوره کلی تحریمهای آمریکا و همپیمانانشان با محوریت صهیونیستها بر ایران تحمیل شده است.

بررسی ادوار تحریمها، نشان میدهد که سختترین و فراگیرترین دوران، دوران هشت ساله دفاع مقدس بوده است. آنچه مسلم است دفاع ما هنگامی به پیروزی نشست که دشمن هرگز ضعیفتر از هم اکنون نبود؛ و اکنون که ما هزاران برابر منسجمتر، قویتر و باتجربهتر از آن دورانیم و جهان استکبار دریافتن متحدان خویشِ محدودتر از گذشته است؛ میتوان این دوران سخت را نیز با موفقیت به پایان برد.

مهمترین مؤلفه اقتصاد مقاومتی، خودباوری و اعتماد جامعه است؛ همان شاخصهای که برگ برنده نظام مردمسالاری ما در گذر از هم موانع و مشکلات بوده است.

به نظر میرسد در راستای تبیین اقتصاد مقاومتی و مؤلفههای آن و وظایف هر بخش جامعه در این دفاع و آموزههای برگرفته شده از دوران هشت ساله در این ارتباط، کمتر به روشنگری و آگاهسازی جامعه پرداخته شده است. در زیر به نمونههایی از موضوعات قابل پژوهش اشاره میشود، پیشنهاد میشود که صاحبنظران این رشته، ضمن یافتن موضوعات دیگر واقدامات پژوهشی در این راستا و انعکاس نتیجه آن به جامعه، راه گذر از این دوران استثنایی را هموار کنند.

۱. اثرگذاری خودباوری و اعتماد در گذر از تحریم، به عنوان مؤلفه مشترک در پیروزی هشت سال دفاع مقدس و اقتصاد مقاومتی.

۲. دفاع مقدس یعنی دفاعی مستقل، خودکفا و مولد در برابر تهاجم نظامی دشمن و اقتصاد مقاومتی یعنی اقتصاد خودکفا، مولد، مستقل و شکوفا در راستای گذر از تحریمهای همه جانبه.

۳. عناصر فکری و فرهنگی در تحقق اقتصاد مقاومتی.

۴. لزوم واقعی دانستن نقشه، خواست و قدرت دشمن در مهندسی فرهنگ اقتصاد مقاومتی در جامعه.

۵. تولید و عدالت اقتصادی به عنوان یک مأموریت الهی و یک ارزش در رفتارهای اجتماعی، از اساسیترین بسترهای موفقیت در اقتصادی مقاومتی.

۶. الگوهای عملی دفاع مقدس در حوزه عملکردهای اقتصادی مردم و مسئولان.

۷. حضور در سنگرهای مقاومت هشت ساله و حضور و ماندگاری در سنگر تولید و صرفهجویی و پذیرش فرهنگ اقتصاد مقاومتی، ارزشهای اساسی و مشترک.

۸. پیروزی هشت ساله نتیجه سیاستگذاری درست نظامی و سیاستگذاری درست در اقتصاد کشور لازمه پیروزی در اقتصاد مقاومتی.

۹. نقش دلباختگی به اقتصاد غرب و ظواهر آن در راستای ایجاد مشکل در مسیر اقتصاد مقاومتی.

۱۰. راههای کمکردن فاصله بین رفتار مدیران تمام قوا، مجریان و... در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی.

۱۱- چگونگی تبیین رویکرد جهادی، انعطاف پذیری، فرصت سازی، مولد بودن، درونزایی، پیشرو بودن و برونگرا در تحقق سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)، برای مجریان و مردم از سوی کارشناسان و اصحاب رسانه.

۱۲ – اهمیت روحیهٔ جهادی در مدیران و انقلابی بودن مجریان و استفاده از تجربیات دوران انقلاب و دفاع مقدس، در تحقق سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی.

افتخار ما این است که با تولد نظام جمهوری اسلامی، دریچهای از عزت و سربلندی بر ما گشوده شد و با دفاع مقدس، چشمه جوشان کمالات و فضیلتهای بیکران، برما ارزانی شد. جنگ گنجینهای بزرگ از تجربیاتی شد که میتواند کشور را در مدیریت تمام بحرانها یاری بخشد.

اکنون که آزمایش دیگری از سوی خداوند بزرگ مقدر گردیده؛ و بناست نظام اسلامی و مردم فهیم ایران زمین، همسانِ هشت سال دفاع مقدس، در مقابل جنگ تحمیلی اقتصادی جهان استکبار، با سلاح مقاومتِ پویا و سازنده وبا امید به آیندهای زیبا، ایستادگی نمایند؛ میتوانیم با توکل بر ذات بیمثال کردگار و با وفاق و وحدت حول محور ولایت فقیه و اقداماتی چون مبارزه با اشرافیگری، سادهزیستی، مشارکت مردمی، نهادینه کردن حمایت از تولیدات ملی، استفاده از همه ظرفیتهای کشور، عقلانیت اقتصادی و نگاه مولد به خود اتکایی و خودکفایی و بهره گیری از تجربیات موفق و ناب دوران هشت ساله و بکار گیری نیروی انسانی توسعه یافته و انقلابی از این امتحان الهی نیز سربلند بیرون آمده و اقتدار و سربلندی در تمام زمینهها را به این نسل و آیندگان هدیه نماییم. هدفی که بیشک دست یافتنی است و جهانیان شاهد آن خواهند بود.