چرا همکار آمریکا در بحران عراق نمی‌شویم؟
خبرگزاری دفاع مقدس: یدالله جوانی طی یادداشتی در روزنامه جوان نوشت: با اشغال برخی از شهرهای بزرگ در مناطق سنی نشین از سوی گروهکهای تروریستی ، عراق وارد مرحله جدیدی از حیات سیاسی- امنیتی خود گردید و دولت مرکزی در این کشور را دچار بحران نمود. حوادث روزهای گذشته در این کشور نشان میدهد که استقلال و وحدت ارضی عراقیها با تهدیدات جدی مواجه شده و عبور از این تهدیدات، هوشمندی، تدبیر و مجاهدت تمامی عراقیهای وفادار به استقلال و سربلندی این کشور اعم از شیعه، سنی و کرد را طلب میکند.
با پیدایی بحران در عراق، دولتمردان امریکا در سطح رئیس جمهور و وزیر امور خارجه، با اتخاذ مواضع مبهم و دو پهلو، به نوعی برای کمک به دولت عراق و سرکوب تروریستها اعلام آمادگی و به ضرورت همکاری ایران در این موضوع اشاره نمودند. در همین راستا برخی از رسانههای داخلی با اشاره به منافع مشترک امریکا و جمهوری اسلامی در عراق و مشترک بودن تهدید تروریستها برای هر دو کشور (ایران و امریکا)، به طرح ضرورت همکاری و اقدام مشترک تهران- واشنگتن پرداختند. مواضع جمهوری اسلامی و خصوصاً بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در این خصوص نه تنها باب همکاری بین ایران و امریکا را بست، بلکه هر نوع مداخله امریکاییها در بحران عراق از طریق اقدام نظامی را، غیر موجه اعلام نمود. این نوشتار به دنبال پاسخ کوتاه به چرایی عدم همکاری ایرانی با امریکا برای حل بحران عراق است.
برای فهم درستی و حقانیت موضع جمهوری اسلامی در قبال بحران عراق، باید تحلیل درستی از ماهیت این بحران و بازیگران شکل دهنده بحران در سه سطح داخلی، منطقهای و فرامنطقهای این بحران داشت.
جریانی که در داخل عراق با عنوان داعش نسبت به اشغال برخی از مناطق و شهرهای این کشور اقدام نمود، دارای ماهیت بعثی – تکفیری با حامیان مشخص منطقهای و فرامنطقهای است. این جریان ائتلافی شامل گروهک داعش با اعضایی از کشورهای مختلف، جریان نقشبندیه وابسته به حزب بعث و بازماندگان رژیم صدام با محوریت عزت ابراهیم الدوری، گردان انقلاب بیستم، جیش المجاهدین و جیش الاسلامی و برخی دیگر گروهها با ماهیت بعثی و تکفیری میشود. کشورهایی چون ترکیه، عربستان، قطر، امارات و اردن نقش آشکار و برجستهای در حمایت از این جریان تروریستی بحران آفرین برای دولت و ملت عراق داشتهاند.
سؤال این است که امریکاییها، چه نسبتی با این جریان بعثی- تکفیری دارند؟
اسناد و مدارکی وجود دارد که حکایت از نقش اصلی ایالات متحده در ایجاد بحران عراق میکند. در واقع میتوان گفت فتنهای که در عراق پدید آمده و این کشور را وارد مرحلهای بیثبات و ناپایدار نموده و در معرض تجزیه قرار داده، طراح اصلیاش امریکاییها و متحدین آنها در منطقه هستند. جریان بعثی– تکفیری در عراق، بازیگران و مجریان این طرح هستند. آنچه امروز در عراق دنبال میشود، بخشی از طرح امریکاییها برای مقابله با نظامهای مردم سالار در منطقه غرب آسیا است. امریکاییها به شدت نگران شکلگیری و تثبیت نظامها و دولتهای مردم سالار در کشورهایی چون افغانستان، سوریه و عراق بوده و بر همین اساس با روندهای سیاسی در این کشورها مقابله میکنند. ایالات متحده بر اساس نقشهای که میتوان آن را «نقشه شکلدهی به خاورمیانه بزرگ یا جدید» نامید، به غرب آسیا لشکرکشی کرده و دو کشور اسلامی افغانستان و عراق را به اشغال خود در آورده است. امریکاییها به رغم صرف هزینههای بسیار سنگین و باورنکردنی مادی و معنوی در عراق، بازنده اصلی تحولات این کشور بودند و آنچه در پی اشغال این کشور پدید آمد، زمینهها و بسترهای شکلگیری یک نظم مدنی- سیاسی بر مبنای رأی مردم عراق بود. این نظم مدنی- سیاسی جدید، به طور طبیعی عراق را از حوزه ژئوپلتیکی عربی و قدرتهای فرامنطقهای خارج و متحد ژئوپلتیکی جمهوری اسلامی نمود. امریکاییها در اولین، دومین و سومین انتخابات پارلمانی عراق، تلاش فراوانی کردند تا عناصر جریانهای همسو با خود و متحدین منطقهای خود را وارد پارلمان عراق نمایند و از این طریق دولتی همراه و تأمین کننده منافع غرب و ارتجاع عرب در این کشور شکل دهند. در هر سه انتخابات، ایالات متحده و متحدینش با شکست و ناکامی مواجه شده و با راهیابی نمایندگان عمدتاً مستقل و مردمی و غیروابسته به امریکا و ارتجاع عرب، عراق مسیر نهادینهسازی روندهای سیاسی یک نظام مردمسالار را طی نمود.
آنچه این روزها و در پی سومین انتخابات پارلمانی عراق که منجر به پیروزی جریانهای مستقل و مردمی گشت، با اقدامات تروریستی یک جریان- بعثی تکفیری رخ نمود، در واقع جنگ علیه دموکراسی و روندهای سیاسی غیرمطلوب ایالات متحده و برخی از دولتهای منطقه مانند عربستان، ترکیه، قطر، اردن و امارات است. امریکاییها با کمک برخی از کشورهای منطقه و جریان بعثی- تکفیری، با بحرانآفرینی و بیثباتسازی عراق، میخواهند مانع از نهادینه شدن نظم مدنی- سیاسی جدید عراق شوند.
دلیل نقشآفرینی امریکاییها در این بحران در سطح مدیریت برتر، اظهارات مقامات ایالات متحده برای حل بحران است. امریکاییها به جای حمایت از شکلگیری دولت جدید عراق طبق قانون اساسی و روندهای طبیعی سیاسی، اکنون تلاش میکنند تحت عنوان ضرورت تشکیل دولت آشتی ملی، خواست و اراده خود را بر عراقیها تحمیل نمایند و دولت دلخواه با عناصر مورد نظرشان را در بغداد به قدرت برسانند. امریکاییها بارها اعلام کردهاند با دولت نوریالمالکی مخالفند. امریکاییها بارها تلاش کردهاند در عراق، دولتی با نخستوزیری عناصری چون ایاد علاوی تشکیل شود، ناکامی امریکاییها در شکلدهی به چنین دولت دلخواه از طریق روندهای سیاسی، آنان را به سمت استفاده از خشونت و فعالسازی گروهکها و جریانهای تروریستی سوق داده است. در چنین شرایطی، بدیهی است که جمهوری اسلامی نه تنها دخالت امریکا برای حل بحران عراق را مفید نمیداند، بلکه این کشور و متحدینش را بازیگران اصلی بحران عراق دانسته و مخالف هر نوع دخالت آنان در این کشور است. بر همین اساس رهبر معظم انقلاب اسلامی، طی بیاناتی بسیار مهم در جمع مسئولان قضایی کشور، با اشاره به قضایای عراق و بحران پدیده آمده در این کشور فرمودند: «هدف اصلی از قضایای اخیر در عراق، محروم کردن مردم این کشور از دستاوردهایی است که بهرغم حضور و دخالت امریکا به دست آوردهاند، که مهمترین آن، حاکمیت نظام مردم سالاری است... امریکا از روال کنونی در عراق، یعنی برگزاری انتخاباتی با مشارکت خوب مردم و تعیین گزینههای مورد اعتماد مردم، راضی نیست، زیرا امریکا به دنبال آن است که عراق تحت سلطه قرار گیرد و افراد گوش به فرمان امریکا حاکم باشند، این نوع نگاه امریکاییها به مسائل عراق، از اظهارات جان کری در سفر اخیرش به این کشور کاملاً قابل فهم است. جان کری در دیدار با مسعود بارزانی، چالش اصلی عراق را نه گروهکهای تروریستی، بلکه تشکیل دولت جدید عراق اعلام کرد! آیا پیامی صریحتر از این میتواند منویات و نقشههای امریکا علیه ملت عراق را آشکار سازد؟ در واقع امریکاییها تغییر دولت در عراق را، به عنوان راهحل بحران این کشور اعلام میکنند.
جالب آنکه امریکاییها در هنگام سخن گفتن از ضرورت همکاری ایران برای حل بحران عراق، مساعدت جمهوری اسلامی را برای تحقق چنین هدفی مدنظر دارند. بدیهی است که دولت جمهوری اسلامی ایران، هرگز بر خلاف مصالح و منافع ملت عراق با ایالات متحده همکاری نخواهد کرد و با هر نوع اقدام امریکاییها نیز به همین دلیل مخالف است.
