پس‌لرزه‌های تغییرات سیاسی در آنکارا

به گزارش گروه بینالملل دفاع پرس، اعلام کنارهگیری نخست وزیر ترکیه، تحولی اساسی و تعیین کننده در سیاست کشوری است که نقش محوری در بحران منطقه بازی میکند. کنارهگیری نخست وزیر نشانههایی از قدرت بیشتر رئیس جمهور این کشور را نیز به ذهن متبادر میکند.  شبکه رادیویی npr آمریکا به بررسی جزئیات این مسئله پرداخته است:

خبرنگار npr در خصوص زمان تغییر در پست نخست وزیری گفت: نخست وزیر روز گذشته به مردم اعلام کرد که جلسه فوقالعاده حزب حاکم (توسعه و عدالت) بزودی در روز 22 ماه می برگزار خواهد شد که طی آن رهبری جدید برای حزب انتخاب خواهد شد و وی دیگر برای این سمت نامزد نخواهد شد و این بدان معناست که او نخست وزیر آینده ترکیه نخواهد بود؛ پستی که داود اوغلو مدت 20 ماه عهده دار آن بود. از سوی دیگر نخست وزیر ترکیه اشارهای به علت و منشأ کناره گیری خود نکرد اما دیگران معتقدند این عمل خواسته رئیس جمهور اردوغان و متحدان او بودهاست.

خبرنگار این شبکه رادیویی در ادامه به تشریح تاثیرات وضعی این تغییرات بر سایر کشورها از جمله ایالات متحده پرداخت و تصریح کرد: واشنگتن حساب ویژهای روی آنکارا برای جنگ با داعش، هم در سوریه و هم در عراق باز کرده است. اروپا نگران موج جریان مهاجران و آوارگان است و معامله بحث برانگیزی میان آنها در جریان است که تاکنون نیز توانسته در سد کردن این سیل مهاجران تاحدودی موثر باشد. داعش نیز برای نقش ترکیه جایگاه ویژهای قائل است. آنکارا به ارسال موشک و مهمات به آن سوی مرزها (تروریستها) مبادرت میورزد که منجر به حملات انتحاری در شهرهای بزرگ میشود. لذا در حال حاضر موقعیت سیاسی ترکیه اساسا یک دغدغه مهم در بسیاری از پایتختهای دنیا و به ویژه رهبران غربی است که میخواهند از پایداری دولت اطمینان حاصل کنند و این آن چیزی بود که داوداوغلو در سخنانش به آن اشاره کرد: "نگران نباشید، حزب عدالت و توسعه همچنان قدرتمند است و به راه خود ادامه میدهد."

این شبکه رادیویی با اشاره به علت انجام این تغییر در زمان کنونی گفت: دو دیدگاه فکری در این زمینه وجود دارد. دیدگاه خارجی قائل به این است که فشار غربیها اردوغان را کاملا محدود به زمان حاضر کرده است، چرا که اتکای آنها به تمام موضوعاتی که اشاره شد در زمان کنونی اهمیت مییابد. اما دیدگاه داخلی مبتنی برآن است که داوداوغلو در بسیاری از مسائل عمده با اردوغان هم نظر است اما نه به اندازه کافی. اردوغان قصد انجام اصلاحات در قانون اساسی ترکیه را دارد که بر اساس آن قدرت اجرایی نخست وزیر را به رئیس جمهور منتقل نماید و در عمل نخست وزیر را از گردونه قدرت خارج سازد. 

خبرنگار این شبکه در ادامه خاطرنشان کرد: احمد داوداوغلو چهره نزدیک دولت ترکیه به غرب است. اما ترکها معتقدند او جدیت کافی برای مبارزه با این روند فزاینده تقابل با مخالفین را نداشته است. هرچند که اگر اردوغان این راه را با قانون اساسی جدید در پیش بگیرد، آنگاه است که نگرانیها در مورد وضعیت مردم سالاری در ترکیه افزایش خواهد یافت. اما سوال اساسی اینجاست که وی چگونه راه رسیدن به این هدف را هموار میسازد؟ حزب مخالف در پارلمان ترکیه از قدرت نسبتا بالایی برخوردار است. نظرسنجیها نیز حاکی از آن است که عامه مردم احتمالا رفراندوم را به شکست خواهند کشاند. بنابراین آنچه که به ذهن میرسد احتمال اقدام وی برای برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمان خواهد بود.

این شبکه در پایان به گزینههای اصلی جانشینی داوداوغلو اشاره کرد و افزود: در حال حاضر بحث روی دو یا سه تن از اعضای کابینه است. کسی که نام وی بر سر زبانها بسیار مطرح میشود، وزیر حمل و نقل است و گزینه دیگر وزیر انرژی و منابع طبیعی (داماد رجب طیب اردوغان) است.